Een van de succesvolste trainers die Willem II heeft gekend is ongetwijfeld Frantisek Fadrhonc. Hij leidde de Tricolores in 1952 en 1955 naar de landstitel. Uiteraard krijgt deze periode ruim aandacht in de expositie Leev’ Hoezee, 125 jaar Willem II die nog tot en met 28 november gratis is te bezoeken in de Bibliotheek LocHal. Fadrhonc staat ook aan de basis van het Nederlands elftal dat in 1974 de WK-finale haalt. Nu Oranje zich deze week kan plaatsen voor het WK in 2022, is het een mooi moment om ook de rol van Fadrhonc bij het Nederlands elftal eens onder de loep te nemen.

Na succesvolle jaren bij Willem II, Sportclub Enschede en Go Ahead koos de KNVB in 1970 de Tjechslowaak František Fadrhonc als bondscoach. De in 1948 voor het communisme gevluchte en in 1966 tot Nederlander genaturaliseerde Fadrhonc beschouwde zijn benoeming tot trainer van het Nederlands elftal als een grote eer. In zijn voormalig vaderland was hij naast zijn hoogleraarschap aan de Universiteit van Praag betrokken bij het nationale voetbalelftal, was er bondscoach en masseur voordat hij gedwongen was te vluchten.

Fadrhonc (uiterst links) met het succesvolle elftal van Willem II dat in 1952 de landtitel grijpt.

Naar het WK

Net als bij Willem II trof Fadrhonc met onder andere Johan Cruijff, Willem van Hanegem, Rinus Israel, Johan Neeskens en Piet Keyzer een groep topvoetballers aan die tussen 1969 en 1973 met Feyenoord en Ajax vier keer achter elkaar de Europacup I wonnen. Met Cruijff had Fadrhonc al een goede band sinds zijn tijd bij Sportclub Enschede. Ondanks de aanwezigheid van de in potentie heel sterke groep, waren de prestaties van het Nederlands team al jaren onder de maat. Maar wat sinds 1938 niet meer was gelukt presteerde Fadrhonc met ‘zijn’ jongens wel: Nederland behaalde het WK in 1974, dat gehouden werd in West-Duitsland. 

Bondscoach Rinus Michels en zijn assistent Frantisek Fadrhonc op de bank bij een wedstrijd van het Nederlands elftal. (foto © Nationaal Archief)



Totaalvoetbal

Het spelsysteem dat Fadrhonc hanteerde leek sterk op het systeem waarmee Willem II in 1952 en 1955 kampioen werd en dat tijdens het toernooi de wereld veroverde: totaalvoetbal. Het systeem was gebaseerd op een uitstekende techniek en veel tactisch inzicht, gecombineerd met een groot uithoudingsvermogen waardoor spelers gemakkelijk van positie konden wisselen. Pressing en hoog druk zetten, zouden we nu zeggen.

Frantisek Fadrhonc (midden) leidt een training van het Nederlands elftal. Rechts naast hem Johan Cruijff met de bal boven het hoofd. (foto © Nationaal Archief)



In de aanloop naar een oefenwedstrijd tegen en in Griekenland kwam de bondscoach onder vuur te liggen, maar de spelers - onder aanvoering van Johan Cruijff - namen het voor hem op. In deze vriendschappelijke wedstrijd benaderde het Nederlands elftal een perfecte uitvoering van het door Fadrhonc bedacht spelsysteem. Uitslag: 0-5. Desalniettemin kreeg Rinus Michels tijdens het toernooi in West-Duitsland de eindverantwoordelijkheid en accepteerde de in het katholieke Tilburg tot ‘Vaderons’ gedoopte Tjechoslowaak een rol als assistent. 

De finale

In het zeer succesvol verlopen toernooi, waarin Nederland onder andere won van Argentinië en heersend wereldkampioen Brazilië, zat Fadrhonc op 6 juli 1974 als assistent-trainer op de bank in de verloren finale tegen West-Duitsland. ‘Zijn we er toch ingetuind’ waren de legendarische woorden van commentator Herman Kuiphof na de goal van Gerd Müller. Voor de prestaties tijdens het WK benoemde Koningin Juliana ook de gevluchte Tsjech tot ridder in de orde van Oranje Nassau. Een bijzondere eer.